Inquiry voor een betere verbinding met je partner

Je liefdesrelatie kan een bron van diepe veiligheid en steun zijn, maar is ook dé plek waar oude kwetsbaarheden en patronen bovenkomen. Voor een veilige relatie helpt het enorm als jij en je partner steeds wat meer aan elkaar durven laten zien en je je naar elkaar kunt openstellen.  Niet alleen in de mooie momenten, maar juist ook in de momenten van kwetsbaarheid, onzekerheid, schaamte of angst.

Toch is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Als ik naar mezelf kijk, dan ervaar ik vaak iets dubbels. Aan de ene kant het verlangen om open en kwetsbaar te zijn bij mijn partner. Aan de andere kant ook een drempel om het echt aan te gaan en me ook uit te spreken als ik me niet tip-top voel. Dat heb jij misschien ook wel.. Er spelen dan logische angsten mee, zoals die dat je partner je niet begrijpt of afwijst. Of je twijfelt of het wel het juiste moment is. Misschien heb je geleerd je gevoelens voor jezelf te houden om conflicten te vermijden. Of wil je je partner niet belasten met jouw lastige gedachten. Misschien weet je simpelweg niet hoe je jezelf op een veilige manier kunt uiten.

In dit blog neem ik je mee in de methodiek van ‘inquiry’ en hoe deze je kan helpen een intiemere verbinding met je partner op te bouwen.

Inquiry en EFT Relatietherapie

In EFT-relatietherapie (Emotionally Focused Therapy, ontwikkeld door o.a. Sue Johnson) wordt veilige hechting in relaties beschreven aan de hand van drie pijlers: TRB. In het Engels ‘ARE’

Toegankelijkheid (Accessibility): ben je emotioneel beschikbaar voor je partner? Toegankelijkheid betekent dat je laat merken dat je er bent – niet alleen fysiek, maar ook emotioneel. Je bent toegankelijk als het je lukt aanwezig te blijven, de ander binnen te laten in je binnenwereld, zelfs als je niet precies weet waar het naartoe gaat.

Responsiviteit (Responsiveness): Responsiviteit betekent dat je emotioneel beschikbaar bent als je partner zich openstelt. (of dat je partner emotioneel aanwezig is als jij iets nodig hebt. Dan kan bijvoobeeld door de ander niet af te wijzen of te bagatelliseren als die ergens mee zit. Zelfs als je het niet meteen snapt of het lastig vindt, helpt het als je laat merken: Ik ben hier, ik wil dit begrijpen, jij bent belangrijk voor mij. 

Betrokkenheid (Engagement): Voel je je belangrijk en geliefd door je partner? Dit betekent dat je niet alleen rationeel wéét dat je partner van je houdt, maar dat je dit ook ervaart. Betrokkenheid gaat over de mate waarin je je inzet voor de relatie, over de kleine signalen die laten zien dat je de ander waardeert. Denk aan oogcontact, een oprechte vraag over hoe die lastige onderhandeling vandaag ging. Even een appje sturen als je weet dat de ander een lastige dag heeft. Of gewoon de bereidheid om aanwezig te blijven, ook als het gesprek moeilijk wordt.

Wanneer een relatie niet stroomt, of onveilig voelt, ontbreekt vaak één of meerdere van deze elementen. Soms voel je je niet gehoord (gebrek aan responsiviteit), of lijkt het alsof je partner er niet echt voor je is als je hem/haar nodig hebt (gebrek aan toegankelijkheid). Soms lijkt de relatie functioneel goed te lopen, maar mis je het gevoel van écht samen zijn (gebrek aan betrokkenheid). Ik heb eerder een blog geschreven met daarin de TRB vragenlijst. Daar vind je 15 manieren waarop TRB eruit kan zien.

Veilige hechting in je relatie opbouwen

Onderzoek van Sue Johnson en John Bowlby toont aan dat emotionele afstemming en responsiviteit de basis vormen voor veilige hechting in volwassen relaties. Veilig gehechte koppels kunnen moeilijke gesprekken voeren zonder de angst om verlaten of veroordeeld te worden. Maar een veilige hechting is voor veel stellen niet vanzelfsprekend. Gelukkig kun je deze wel opbouwen. Met relatietherapie, maar ook door zelf te oefenen met het veiliger maken van jullie gezamenlijke wereld.

Inquiry kan een tool zijn om deze veiligheid bewust te ontwikkelen. Door inquiry in je relatie te integreren, creëer je een gestructureerde manier om jezelf en elkaar beter te begrijpen, zonder de dynamiek van een gewone discussie of conflict.

Wat is inquiry?

Inquiry betekent letterlijk ‘onderzoek’. Het is een methode van zelfonderzoek waarbij je met open aandacht je eigen gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen verkent. Dit kan in stilte, voor jezelf, maar inquiry wordt vaak in dialoog met een ander gedaan. Door hardop uit te spreken wat je ervaart en je ervaring stap voor stap te verkennen, kom je tot nieuwe inzichten over jezelf en je patronen. Inquiry kan helpen om je eigen binnenwereld beter te begrijpen en tegelijkertijd een diepere verbinding met een ander tot stand te brengen.

Inquiry heeft wortels in verschillende tradities en stromingen die allemaal op hun eigen manier het innerlijke onderzoek centraal stellen:

Mindfulness en boeddhistische meditatie – In veel boeddhistische tradities wordt onderzoek (vipassana) gebruikt om gedachten en emoties zonder oordeel te observeren. Door opmerkzaamheid te ontwikkelen, leer je zien hoe je geest werkt zonder automatisch in gedachten of gevoelens mee te gaan. Inquiry in deze vorm is vaak een proces van innerlijke reflectie, zonder directe interactie met een ander.

Zelfonderzoek en The Work van Byron Katie – Byron Katie’s methode van inquiry draait om het onderzoeken van overtuigingen die lijden veroorzaken. Door jezelf vier fundamentele vragen te stellen (“Is het waar? Kun je absoluut weten dat het waar is?” etc.) leer je beperkende gedachten te doorzien en los te laten. Inquiry is hier een analytischer proces van zelfreflectie.

Tantrische tradities en relationele inquiry – In tantra en sommige andere spirituele stromingen wordt inquiry gebruikt als een manier om intimiteit te verdiepen. Dit gebeurt vaak in partnerschaps- of groepscontexten waarin mensen elkaar in de ogen kijken en hardop delen wat er in hen leeft, zonder filter of sociaal wenselijke aanpassing. Hier is inquiry niet alleen een individueel proces, maar ook een manier om de relatie met anderen te verdiepen.

Ervaringsgerichte therapievormen – In sommige therapievormen, zoals Focusing (Eugene Gendlin) wordt inquiry gebruikt om innerlijke ervaringen te verkennen door aandacht te geven aan subtiele lichamelijke gewaarwordingen en spontane emoties. Overigens is deze manier van je innerlijke ervaring verkennen ook vaak onderdeel van een EFT sessie.

Wat deze benaderingen gemeen hebben, is het idee dat diepgaand onderzoek naar je innerlijke ervaring kan leiden tot inzicht en transformatie. Waar ze in verschillen, is de focus: sommige inquiry-methoden richten zich op gedachten, andere op lichaamsbewustzijn of relationele dynamiek.

Wat is de essentie van inquiry?

Inquiry is geen gewoon gesprek. In een alledaags gesprek reageer je meestal snel op elkaar. Je wisselt gedachten uit, maakt een grap, geeft advies, deelt een ervaring uit je eigen leven. Inquiry vraagt iets anders: vertragen, onderzoeken, waarnemen zonder te oordelen.

De essentie van inquiry is dat je hardop onderzoekt wat er in je leeft, zonder te sturen op een resultaat of een uitkomst. Je probeert niet iets te bewijzen of te bereiken, maar je volgt je ervaring met nieuwsgierigheid. Dit kan betekenen dat je je emoties, gedachten en lichamelijke gewaarwordingen in kleine stapjes verkent, alsof je er voor het eerst aandacht aan besteedt.

De luisteraar speelt hierbij een cruciale rol. Inquiry werkt alleen als de luisteraar geen oplossingen aandraagt, niet interpreteert en geen eigen verhalen inbrengt. De luisteraar is de ‘container’ – degene die een veilige ruimte biedt waarin het proces zich kan ontvouwen.

Een paar kernprincipes van inquiry:

Het draait om ervaren, niet om verklaren. In inquiry hoef je niet uit te leggen waarom je iets voelt. Je hoeft niets te bewijzen en bent geen verantwoording schuldig. Er is geen doel, geen resultaatgerichtheid. Er is alleen een verkenning, een rondwandelen in je innerlijk landschap. Inquiry leidt soms tot inzicht, maar het hoeft nergens naartoe. Het proces zelf is waardevol. Alles wat opkomt is welkom. Of het nu vreugde, verdriet, spanning of leegte is – alles mag er zijn. Er is geen ‘juiste’ manier om woorden te geven aan dat wat je in je innerlijk landschap opmerkt. Je hoeft niet mooi of logisch te formuleren. Het gaat om eerlijkheid naar jezelf.

Wat is inquiry wel en niet?

Inquiry is wél:

• Een oefening in aanwezig zijn bij je eigen ervaring én die van je partner.
• Een manier om jezelf beter te begrijpen en bewuster te communiceren.
• Een proces waarin je woorden geeft aan wat er in jou omgaat zonder dat je partner deze hoeft op te lossen.
• Een manier om echte verbinding te ervaren, zonder de druk van ‘het juiste antwoord’.

Inquiry is niet:

• Een discussie of debat. Inquiry gaat niet over gelijk hebben of overtuigen.
• Een probleemoplossend gesprek. Het doel is niet om iets te fixen, maar om te onderzoeken wat er leeft.
• Een eenzijdig proces. Inquiry werkt alleen als beide partners zich veilig voelen om te delen.

Hoe doen we een inquiry samen?

Inquiry is een proces dat je met aandacht en rust wilt benaderen. Het hoeft niet lang te duren, vaak is 15 tot 30 minuten al voldoende om echt tot de kern te komen. Maar de manier waarop je begint, bepaalt in grote mate hoe veilig en verdiepend het gesprek wordt. Hier is een stappenplan:

1. Een veilige setting creëren

Zorg ervoor dat jullie een moment kiezen waarop je ongestoord kunt praten. Zet telefoons op stil, vermijd plekken waar anderen binnen kunnen lopen, en neem bewust de tijd om samen af te stemmen. Je kunt vooraf afspreken dat jullie allebei de intentie hebben om nieuwsgierig en open te blijven, zonder direct te willen reageren of oplossen. Inquiry werkt alleen als beide partners zich veilig voelen om te delen, dus het helpt als je expliciet benoemt dat alles welkom is en er geen goed of fout is in wat er gedeeld wordt. Spreek een tijd af en zorg voor een goede manier om van rol te wisselen. Misschien hebben jullie even pauze nodig voor de overgang van spreker naar luisteraar.

2. De rollen verdelen: spreker en luisteraar

In inquiry heeft ieder een eigen rol. De spreker deelt wat er op dat moment in hem of haar leeft, zonder zichzelf te corrigeren of analyseren. Dit kan in eerste instantie onwennig voelen, omdat we vaak gewend zijn om onze gedachten meteen te ordenen of verklaren. Maar bij inquiry gaat het er juist om dat je woorden geeft aan wat er in je speelt, zelfs als het nog niet helemaal helder is. Je kunt beginnen met een eenvoudige vraag aan jezelf: Wat merk ik op dit moment in mijn lichaam? Wat houdt me bezig? Wat zou ik normaal inslikken?

De luisteraar heeft een net zo belangrijke rol. In plaats van te reageren of te analyseren, is de taak simpel maar essentieel: er helemaal zijn voor de ander. Dit betekent luisteren zonder onderbrekingen, zonder te zoeken naar een oplossing en zonder de ander te sturen. Het is een vorm van diep aanwezig zijn, waarin je de ruimte bewaakt waarin de ander zijn of haar ervaring kan verkennen.

3. Inquiry-vragen kunnen helpen

Als spreker kun je inquiry verdiepen door jezelf vragen te stellen die je helpen naar binnen te keren. Enkele voorbeelden zijn:

• Wat leeft er in mij op dit moment?
• Welke emoties zijn op de achtergrond aanwezig?
• Wat wil ik delen dat ik normaal zou inslikken?

Deze vragen helpen om je aandacht naar binnen te brengen en je ervaring te verwoorden zonder meteen in analyse of verklaringen te schieten. Soms merk je dat er eerst niets komt – dat is niet erg. Inquiry is geen prestatie, maar een uitnodiging om te voelen en te ontdekken wat er in je speelt.

4. De luisteraar als ‘container’

De rol van de luisteraar is niet die van een passieve toehoorder, maar van een ‘container’ – iemand die een veilige ruimte biedt en bewaakt. Het Engelse to contain betekent letterlijk ‘bevatten’ of ‘opvangen’, en dat is precies wat de luisteraar doet. Je vangt de ervaring van de ander op zonder deze te verzwaren met je eigen interpretaties of gevoelens.

Dit betekent:

• Stiltes toelaten, zonder ze meteen te willen vullen. Soms ligt het diepere inzicht juist in de pauzes tussen de woorden.
• Open vragen stellen die de spreker helpen verder te verkennen, zoals “Kun je daar iets meer over zeggen?” of “Wat gebeurt er in je lichaam als je dit uitspreekt?” of heel simpel maar doeltreffend: “Is er nog meer?”.
• Het verschil herkennen tussen ‘aanwezig zijn’ en ‘reageren’. Luisteren betekent niet dat je bevestigend moet knikken of de ander moet geruststellen. Het betekent simpelweg dat je volledig aanwezig bent, zonder oordeel of verwachting.

Inquiry is niet altijd comfortabel. Soms kan de spreker zich kwetsbaar voelen, soms kan de luisteraar merken dat het moeilijk is om niet in een oplossing of advies te schieten. Juist in die momenten is het waardevol om bewust bij de ervaring te blijven en te vertrouwen op de kracht van het proces.

Wat als jullie inquiry uit koers raakt?

Het kan gebeuren dat een van jullie per ongeluk uit de inquiry-stand raakt. Misschien geef je onbedoeld toch een advies, stel je een vraag die wat geladen voelt, of merk je dat er een verdedigende toon in je stem zit. Dit is normaal – we zijn tenslotte gewend om in gesprekken direct te reageren.

Als dit gebeurt, is het belangrijk om even te pauzeren en samen bij te sturen. Dit kan op een eenvoudige en respectvolle manier. Je kunt afspreken dat jullie elkaar er vriendelijk op mogen wijzen als het gesprek begint af te wijken. Een korte reminder zoals “Laten we even terugkeren naar luisteren” kan al genoeg zijn om weer in de juiste flow te komen.

Soms kan inquiry ook intens aanvoelen. Een van jullie kan merken dat bepaalde emoties of gedachten overweldigend worden, waardoor het moeilijk wordt om helder te blijven luisteren of spreken. In zulke gevallen helpt het om even te pauzeren en bewust adem te halen. Je kunt hierbij het Window of Tolerance als hulpmiddel voor jezelf gebruiken.

Inquiry is een proces van oefenen en ontdekken. Het hoeft niet perfect te gaan. Zolang jullie intentie is om met open aandacht bij elkaar aanwezig te zijn, is er al groei en verdieping mogelijk.

Verschillende inquiry-vormen en aandachtspunten

Inquiry kan op verschillende manieren worden ingezet, afhankelijk van wat je samen wilt onderzoeken. In dit stuk geef ik jullie wat opties om inquiry niet in het algemeen te gebruiken, maar rond een specifiek thema of onderwerp. Je kunt bijvoorbeeld terugkerende patronen op deze manier onderzoeken, of jullie verlangens en behoeften. Maar je kunt zelfs een conflict op deze manier onderzoeken met vertragen en te verdiepen. Elke variant heeft wel zijn eigen dynamiek en aandachtspunten.

Inquiry bij terugkerende relatiepatronen

Veel koppels merken dat ze steeds weer in dezelfde dynamiek terechtkomen. Misschien draait een discussie vaak om hetzelfde onderwerp, of wordt een bepaald patroon keer op keer opnieuw doorlopen. Inquiry kan helpen om die patronen te onderzoeken zonder meteen in een welles-nietes gesprek te belanden.

Het risico bij inquiry over terugkerende patronen is dat het alsnog een discussie wordt. De grens tussen delen en verdedigen kan dun zijn, vooral als emoties hoog oplopen. Daarom is het belangrijk om vooraf afspraken te maken. Spreek af dat je niet in verwijten vervalt, maar je eigen ervaring onderzoekt. In plaats van “Jij luistert nooit naar me” zeg je bijvoorbeeld “Ik merk dat ik me niet gehoord voel als ik iets persoonlijks deel”. Door de focus op je eigen ervaring te houden, voorkom je dat het een beschuldiging wordt.

Daarnaast kan deze vorm van inquiry intens zijn. Als een van jullie merkt dat de spanning oploopt en het luisteren moeilijk wordt, is het belangrijk om dit te benoemen. De luisteraar mag aangeven wanneer hij of zij zich overspoeld voelt en een pauze nodig heeft. Dit voorkomt dat de inquiry omslaat in een gesprek waarin de defensieve reflexen het overnemen. Hou het Window of Tolerance in gedachten. Als je merkt dat je spanning stijgt, kan het helpen om even bewust adem te halen of samen af te spreken het gesprek later voort te zetten.

Inquiry over verlangens in de relatie

Veel mensen vinden het lastig om hun diepere verlangens in de relatie te benoemen. Misschien voel je een behoefte aan meer nabijheid, aandacht of speelsheid, maar weet je niet hoe je dit kunt zeggen zonder dat het als een klacht overkomt. Inquiry kan helpen om verlangens helder te krijgen en uit te spreken zonder de druk dat de ander er direct iets mee moet doen.

Je kunt dit doen door vragen te stellen die je helpen ontdekken wat er in je leeft. Denk aan:

• Wat mis ik op dit moment in onze relatie?
• Wat zou ik graag meer van jou willen ervaren?

Het is belangrijk om hierbij eerlijk te zijn naar jezelf, zonder te verwachten dat je partner alles direct kan vervullen. Inquiry over verlangens gaat niet over het eisen van verandering, maar over het delen van wat er in je leeft. Door je verlangens uit te spreken zonder de ander verantwoordelijk te maken, ontstaat er ruimte voor een open en nieuwsgierige uitwisseling.

Inquiry bij conflicten

Conflicten hebben vaak de neiging om zich te versnellen. Je voelt iets, reageert direct en voordat je het weet, zit je in een patroon van verwijten of verdediging. Inquiry kan helpen om een conflict te vertragen en te onderzoeken wat er werkelijk onder ligt.

In plaats van direct te reageren op wat je partner zegt, kun je een stap terugnemen en jezelf vragen:

• Wat gebeurt er in mij als we dit bespreken?
• Waar voel ik dit in mijn lichaam?

Door eerst stil te staan bij je eigen ervaring, voorkom je dat je automatisch reageert vanuit boosheid, teleurstelling of angst. Inquiry in een conflictsituatie vraagt oefening, omdat het lastig kan zijn om niet in de bekende reacties te schieten. Het helpt om samen af te spreken dat het niet gaat om wie gelijk heeft, maar om het beter begrijpen van elkaars binnenwereld.

Als een van jullie merkt dat de spanning te groot wordt, kun je samen besluiten om het gesprek even stil te leggen en later op een rustiger moment verder te gaan.

Tot slot: de kracht van inquiry in je relatie

Inquiry is een uitnodiging om elkaar op een diepere laag te ontmoeten, zonder haast, zonder oordeel en zonder de druk om iets op te lossen. Het helpt om voorbij de automatische reacties en aannames te komen. Er ontstaat ruimte om werkelijk te luisteren naar wat er in jezelf en je partner speelt. Door inquiry te integreren in je relatie, versterk je niet alleen de emotionele verbinding, maar bouw je ook aan een veilige basis waarin beide partners zich gezien en gehoord voelen.

Dat klinkt misschien eenvoudig, maar in de praktijk kan het spannend zijn om jezelf echt open te stellen. Veel van ons zijn gewend geraakt aan oppervlakkige gesprekken of aan patronen waarin we onze gevoelens deels verbergen, zelfs in de relatie die het meest nabij is. De angst om verkeerd begrepen te worden, te kwetsbaar te zijn, of de ander tot last te zijn, kan ervoor zorgen dat je de eerste woorden inslikt. Dat is begrijpelijk. Openheid vraagt moed.

Misschien voel je een nieuwsgierigheid om inquiry te proberen, maar weet je nog niet precies hoe. Misschien voelt het alsof je eerst nog wat houvast nodig hebt. Weet dat je niets groots hoeft te veranderen om te beginnen. Inquiry gaat niet over perfectie, maar over de bereidheid om elkaar met open aandacht te ontmoeten. Beginnen met één klein moment van bewuste aanwezigheid kan al een groot verschil maken.

Merk je dat je relatie meer nodig heeft om de verbinding te verdiepen? Wees welkom voor een kennismaking. Als je voelt dat je hierin begeleiding wilt, bied ik een eerste sessie altijd aan met 33% korting. Samen kunnen we kijken naar wat jullie nodig hebben om weer dichter bij elkaar te komen.