Wat is relatiedynamiek? De Infinity Loop van Scott R. Woolley.

Het symbool boven deze blog is de zgn ‘Infinity Loop’, die ontwikkeld is door EFT relatietherapeut Scott R. Woolley. Het is eigenlijk de symbolische vertaling van wat relatiedynamiek is. Deze illustratie gebruik ik regelmatig met stellen die zich afvragen waarom ze toch telkens ruzie maken. Het helpt ze om in te zien dat onder schijnbaar onbenullige zaken veel meer verscholen ligt. De ruzie over wie de vuilniszak buiten zou zetten wordt dan veel logischer. Met meer inzicht over waarom conflicten ontstaan, komt er ook ruimte voor het werken aan een oplossing. De relatiedynamiek kan dan veranderen van wantrouwen naar vertrouwen, van gesloten naar open, van verdedigen of aanvallen naar elkaar opzoeken en verbinden.

Een voorbeeld

Meer begrip van wat relatiedynamiek is wordt duidelijker met wat voorbeelden. In de onderstaande voorbeelden zal ik wat ‘ondertitelen’ wat er niet uitgesproken wordt (de onderkant van de Infinity Loop. Als er al wat spanning zit in de relatie, of als je zelf heel gevoelig bent, dan kunnen hele kleine opmerkingen je triggeren:

• A: “Zullen we morgen bij mijn ouders langsgaan?”
• A voelt zich mogelijk schuldig naar haar ouders. Ze vragen af en toe waarom ze niet langskomen
• B: “We zouden dit weekend toch thuisblijven?”
• B heeft behoefte aan tijd met A samen, wil na een drukke week zonder veel contact niet ook nog een weekend met verplichtingen met anderen.
• A: “Nou, dat was geen harde afspraak hoor”
• A bevindt zich opeens in een loyaliteitsconflict. Ze wil haar ouders niet teleurstellen, maar voelt ook het beroep dat haar vriend op haar doet. Dit is een trigger. Er komt wat hardheid in haar stem.
• B: “Hoe bedoel je, geen harde afspraak?”
• De toon van B verhardt ook wat. De reactie van A is een trigger. Hij heeft opeens het idee dat A onder hun quality time samen uit wil komen. En dat terwijl hij juist zo’n behoefte had aan ongestoord samenzijn. Misschien vindt zij dat wel niet zo belangrijk en dat is een onprettige gedachte..
• A: “Nou gewoon, dat het niet in beton gegoten is. We kunnen toch wel even bij ze langs?! Doe niet zo moeilijk man!”
• A reageert defensief. Ze vindt het maar niks dat B niet begrijpt dat ze het lastig vindt haar ouders teleur te stellen. Hij kan ook altijd zo de dingen afdwingen, superirritant.
• B: “Hoezo doe ik opeens moeilijk?! Jij bent degene die de plannen wil wijzigen. Ik kan echt nooit van jou op aan, altijd hetzelfde liedje met jou!”
• B gaat ook in de aanval. Dat is een hechtingsreactie op de situatie hiervoor. Zijn partner lijkt hem niet belangrijk te vinden en in de aanval protesteert hij eigenlijk tegen dat gevoel. ‘Doe ik er echt niet toe voor jou?’
• A: “Ik kan er echt niet tegen dat het voor jou altijd zo duidelijk en vast omlijnd moet zijn, er mag nooit eens iets onverwachts gebeuren! Ik voel me gevangen bij jou!”
• A voelt de last van de loyaliteitsspagaat. Ze heeft het idee dat ze aan alle kanten steken moet laten vallen zo. Haar ouders laten haar weten teleurgesteld te zijn en nu krijgt ze ook nog de wind van voren van haar partner. Dat geeft echt een totaal rotgevoel. Haar woorden zijn protest tegen dit rotgevoel dat ze nu opeens oploopt in de dynamiek.
• etc….deze dialoog kan nog wat verder gaan….

Kenmerkend aan relatiedynamiek is dat er op gevoelsniveau hele andere dingen gebeuren dan wat er zichtbaar is. Aan de oppervlakte lijkt de discussie te gaan over een gemaakte afspraak. Onder de oppervlakte gaat het eigenlijk volledig over gevoel. A voelt zich tekortschieten naar B en haar ouders. B voelt de angst dat hij niet op plek nummer één staat voor A. Dat zijn stevige triggers. Protesteren, aanvallen of verdedigen zijn logische automatische reacties op een trigger. Helaas is het voor de andere partner weer heel lastig om je protest, je aanval of je verdediging goed te verstaan voor wat die eigenlijk is. Aangevallen worden door je partner is natuurlijk ook weer een trigger. En voor je het weet ben je samen in een Infinity Loop belandt.

Ik schreef een ander blog over drie meest voorkomende vormen van relatiedynamiek. Die kun je hier vinden.

Nog een voorbeeld:

• A: “Welke afrit moeten we nou hebben?”
• A zit achter het stuur. Ze spreekt hardop haar gedachten uit. Dat doet ze vaak. Dat betekent niet dat er meteen een reactie moet komen, het is wel leuk en fijn als er daardoor een gesprekje ontstaat, dat geeft haar een fijn warm gevoel van samenzijn.
• B: “Wil je dat ik het voor je opzoek?”
• B zit met wat spanning voor de afspraak waar ze heengaan. Het is ook niet niks, zo’n vruchtbaarheidsonderzoek. Hij dacht dat A reed en dat hij eigenlijk even niks hoefde. Maar nu geeft ze aan dat ze het eigenlijk niet weet. Dat geeft hem onrust en er komt ook wat irritatie, ze weet toch dat hij even wat rust nodig heeft ter voorbereiding? In zijn reactie komt wat spanning mee.
• A: “Ja, dat zeg ik toch net?!”
• A weet eigenlijk niet goed waarom ze dit er opeens uitflapt. Ze is, denkt ze, wat geschrokken van de afstandelijke toon van B. Het voelt opeens alsof ze helemaal alleen zit in de auto met een ijsklomp naast zich. Nou, die wil ze wel even opwarmen. Als het zo moet kan hij het krijgen.
• B: “Nee, je vroeg welke afrit we moeten hebben. Maar ik weet dat niet precies. Dus ik vraag of ik het moet opzoeken voor je.”
• De toon van B verhardt verder. Hij voelt zich aangevallen door A. Haar reactie is buiten proportie. Dan gaat hij bijna automatisch rationeel worden. Een manier om de duidelijkheid en neutraliteit terug te krijgen in het gesprek. En niet dat emotionele, dat verwardt hem alleen maar.
• A: “Djiez, wil jij soms rijden als je het beter kan?”
• A reageert defensief. Ze voelt zich gekleineerd. Alsof hij het allemaal beter weet, beter doet, beter formuleert. Heel irritant. Kijkt hij zo naar haar? Ze krijgt zo het idee dat ze niks goed kan doen, op elk slakje zout ligt.
• B: “Ik wil gewoon dat je duidelijk vraagt als je iets van me wil. En niet dat vage gemompel van je.”
• Uit de stem van B is alle aanval verdwenen. Het klinkt allemaal nogal vlak nu. B is aan eigenlijk aan het vertrekken. Dat is een hechtingsreactie op de situatie hiervoor. Zijn partner laat hem weten dat ze hem niet serieus neemt. Ze lijkt ook niet open te staan voor neutraal naar de zaak kijken. Beiden zijn triggers. Het wordt alleen maar spannender als het zo doorgaat. En hij wilde juist ontspannen aankomen..  Automatisch zorgt zijn zenuwstelsel en zijn hechtingssysteem voor een soort van afsluiten voor de situatie en wachten tot het beter wordt…
• A: “Heeej, waar ben je nou? Ik vind het altijd zo lastig als je je gaat afsluiten. Zullen we even kijken hoe we het oplossen?”
• A maakt contact met waar B is. Ze kent dit van hem, dat afsluiten. Ze weet dat dat een reactie is op iets dat voor hem ingewikkeld is van binnen. Ze zet haar eigen frustratie heel even aan de kant en maakt contact met een wat zachtere emotie. Ze voelt dat ze vooral samen naar deze afspraak wil. Van daaruit onstaat haar reactie.
• B: “Ja, je hebt gelijk. Er was even storm van binnen. Fijn dat je het ziet”

In dit voorbeeld speelt een andere dynamiek. En ik heb even laten zien wat er kan gebeuren als één van beiden in staat is om ‘iets’ te doen aan de onderkant van het schema van de Infinity Loop. Bijna altijd is dat een ingang voor een verandering van de dynamiek.

Om beter te begrijpen wat relatiedynamiek nou opstart zijn een paar uitgangspunten vanuit het EFT Relatietherapie gedachtengoed belangrijk:

• Mensen zijn wezens die ‘gewired’ zijn voor verbinding met anderen. Het is belangrijk om te weten dat de verbinding met de ander goed is en dat je in die verbinding in de ogen van de ander ok bent. (De hechtingstheorie ligt als sjabloon onder EFT Relatietherapie)
• Sommige mensen hebben vanuit hun opgroeien een soort basisveiligheid meegekregen rondom verbinden met anderen. Anderen niet. Bij die tweede groep staan de voelsprieten voor contact/verlies van contact/ok-zijn in de ogen van de ander vaak wat scherper afgesteld. Lees hier verder over de verschillende hechtingsstijlen die mensen kunnen ervaren in relatie tot hun partner.
• Omdat die verbinding met de ander (je partner) zo belangrijk is, gaan de alarmbellen in je brein rinkelen als daar iets aan de hand lijkt te zijn. Dat doet je hechtingssysteem automatisch. Dat checkt of de emotionele verbinding nog wel in orde is. Zo niet, alarm!

Tot slot

Deze korte introductie in relatiedynamiek is misschien een mooi startpunt voor je als je het anders wilt doen. Mocht je verder willen, lees eens wat andere blogs. Een mooie introductie in EFT Relatietherapie, dat helemaal ingaat op relatiedynamiek en onderliggende emotionele triggers, is het boek van Sue Johnson “Houd me Vast”.

Mocht je alleen of met je partner een kennismaking met mij willen, deze kun je hieronder met korting zelf inboeken:

Veel succes!