Wat zijn kenmerken van de onveilig vermijdende hechtingsstijl ofwel bindingsangst?

Wat zijn kenmerken van de onveilig vermijdende hechtingsstijl? (‘Bindingsangst’)

In dit blog neem ik je mee in hoe één van de hechtingsstijlen eruit ziet. Als je meer wilt weten over vier hechtingsstijlen, kijk dan hier. De onveilig vermijdende hechtingsstijl is één van de twee meest voorkomende in mijn praktijk. Begrip over welke hechtingsstijl actief is in jou of in je partner geeft je meer rust, overzicht en veiligheid om jezelf en de ander te begrijpen. En het schept ruimte voor andere interactie met elkaar. Als je er echt mee aan de slag wilt, dan is EFT relatietherapie een mooie methodiek.

Eerst een voorbeeld

Laten we beginnen met de situatie van Mark schetsen. Mark en Laura zijn een fictief stel uit mijn praktijk. Ze zijn wel samengesteld uit herkenbare elementen die iemand met de vermijdende hechtingsstijl tegenkomt.

Mark is een jonge dertiger die de dingen eigenlijk wel goed voor elkaar heeft. Hij heeft fijn werk, hij onderneemt graag iets met zijn vriendengroep. En hij is al een jaar of 8 samen met Laura, van wie hij zielsveel houdt. De laatste tijd echter belandt hij in een dynamiek met Laura. Mark hechtte altijd al waarde hecht aan zaken als onafhankelijkheid en autonomie. Hij kan enorm genieten van zijn eigen ruimte in hun huis. Daar kan hij dan bezig zijn met muziek maken of iets knutselen. Er zijn in de relatie altijd al momenten geweest dat Mark merkte dat hij zich benauwd of overweldigd voelde. Bijvoorbeeld als Laura teveel emotionele nabijheid zocht op een moment dat hij eigenlijk lekker zijn eigen dingen aan het doen was.

Tweestrijd

Hij belandde dan in een tweestrijd. Aan de ene kant vond hij dat hij er moest zijn voor Laura. Anderszijds was het eigenlijk teveel. Hij heeft dan juist de neiging zich terug te trekken of afstand te creëren. Als dat niet letterlijk lukt, dan merkte hij dat er als het ware in zijn hoofd iets uitschakelt, hij vertrekt innerlijk. Wat er de laatste tijd gebeurd is, is dat Laura het onderwerp ‘kinderen’ is gaan aansnijden. Ze hebben dit gesprek altijd wat uitgesteld, omdat ze er wat anders instonden. Tegelijkertijd leek het nooit zo belangrijk. Ze waren gelukkig met hun actieve leven, ruimte voor vakanties, carriere, vrienden, hobbys. Nu is er bij Laura wat veranderd en ze wil het met Mark echt serieuzer over hun toekomst samen hebben.

Meer afstandelijkheid

Voor Mark is het, zo ongeveer sinds dit thema in de lucht hangt, lastig is om volledig betrokken te zijn bij de relatie. Hij is meer gesloten geworden, voorzichtig met de zaken die hij aankaart. Gesprekken waarin mogelijk emoties op tafel komen vermijdt hij. Zelf heeft hij niet zo’n contact met zijn eigen binnenwereld, hij voelt geen angst of heftige emoties. Laura verwijt hem wel dat hij afstandelijker is gworden. Mark registreert wel dat hij vaak piekert over zijn tweestrijd:

Aan de ene kant wil hij zijn leven delen met Laura, aan de andere kant twijfelt hij de laatste tijd vaker. Vooruitblikkend krijgt hij het eerder benauwd en voelt hij de beperking van het samenzijn. Maar ook deze zorgen houdt hij voor zichzelf. Op het moment dat er toch een discussie is, heeft Mark de neiging zich emotioneel terug te trekken. Het lukt hem niet om open te horen wat er bij Laura speelt en om zijn eigen gevoelens te delen. Alsof er geen vertrouwen meer is dat de discussie goed afloopt als hij ook emotioneel wordt. Daar komt bij dat ze in een dynamiek belanden. Mark sluit zich af, kan niet zo goed bij zijn gevoelens, zijn gedachten zijn minder helder en hij zit met die tweestrijd. Laura voelt daarin afstandelijkheid en voelt zich afgewezen. Een mooi moment om een EFT relatietherapeut op te zoeken…

Wat zijn kenmerken van de vermijdende hechtingsstijl?

Hieronder een lijstje van veelvoorkomende kenmerken van deze hechtingsstijl. Wel belangrijk om te zeggen vind ik dat de hechtingsstijlen niet in beton gegoten zijn. Mensen hebben vaak een voorkeursstijl, vanuit vroegere (kind)ervaringen. Maar nieuwe ervaringen kunnen de voorkeursstijl veranderen en ervoor zorgen dat je in een andere stijl terechtkomt. Vanuit de EFT relatietherapie-hoek zijn er onderzoeken gedaan, waaruit bleek dat mensen tijdens en na therapie daadwerkelijk op hersenniveau veranderen. De wereld en je relatie worden een veiliger plek, waardoor je meer open durft te stellen in je relatie. Daarnaast kun je van onderstaande kenmerken gradaties hebben. Het gaat erom of je het algemene plaatje herkent.

Veelvoorkomende kenmerken:

• Angst voor intimiteit: Vermijders hebben vaker moeite met emotionele intimiteit en kunnen zich ongemakkelijk voelen bij nabijheid in relaties.
• Onafhankelijkheid: Ze hechten waarde aan onafhankelijkheid en zelfredzaamheid. Vaak hebben ze de voorkeur aan op zichzelf te vertrouwen in plaats van anderen opzoeken voor steun of troost. Soms zien ze hulp vragen (het zelf doen, of het anderen zien doen) ook als een teken van zwakte.
• Moeite met emoties uiten: Vermijdende partners kunnen moeite hebben om hun emoties openlijk te uiten. Ze kunnen hun gevoelens bagatelliseren of minimaliseren. Ook kunnen ze soms een onbewuste strategie van niet-voelen door te vertrekken hebben. (Wat zich bijvoorbeeld uit in rationeel te worden, veel tekst te gebruiken, of mistig in het hoofd worden).
• Ontkennen van de behoefte aan hechting: Ze kunnen de behoefte aan verbinding ontkennen of minimaliseren en afhankelijkheid van anderen als een zwakte beschouwen.
• Vermijding van kwetsbaarheid: Vermijders vermijden vaak kwetsbaarheid, Ze kunnen een angst hebben om gekwetst of afgewezen te worden in relaties.
• Voorkeur voor alleen doen/zijn: Ze kunnen vaak goed omgaan met alleen zijn. Soms hebben ze een voorkeur voor activiteiten die hen in staat stellen om afstand te bewaren van anderen. Ze zijn dan niet zo betrokken bij nauwe interpersoonlijke interacties.
• Moeite met vertrouwen: Vermijdende individuen kunnen moeite hebben met het vertrouwen van anderen. Ze kunnen sceptisch zijn over de bedoelingen of motieven van anderen.
• Toewijding komt niet altijd op nummer 1: Ze kunnen moeite hebben met het aangaan van langdurige relaties. Ook kunnen ze het vermijden om überhaupt serieuze relaties aan te gaan.
• Emotionele afstandelijkheid: Een vermijder kan emotioneel afstandelijk of terughoudend lijken in relaties en emoties bewaken en verbergen.
• Focus op zelfredzaamheid: Ze geven prioriteit aan zelfredzaamheid en kunnen een sterke behoefte hebben aan persoonlijke ruimte en autonomie in relaties.
• Vermijding van conflict: Ze kunnen conflicten of confrontaties vermijden. Vaak trekken ze zich ook emotioneel terug of sluiten ze zich af als ze worden geconfronteerd met meningsverschillen of uitdagingen. Het komt héél vaak voor dat een vermijder onderliggend, soms onbewust, een angst heeft. Dit is dan meestal dat hij het toch niet goed kan doen of twijfelt of het conflict aangaan wel goed uitpakt. Vermijden is een beschermende strategie.
• Moeite met ontvangen van steun: Vermijdende individuen kunnen moeite hebben met het accepteren van steun of troost van anderen. Ze geven er de voorkeur aan om hun problemen onafhankelijk aan te pakken.

En nu? Ben ik nog te redden? Is mijn partner nog te redden?

Goeie vraag. Jazeker. In dit geval hadden Mark en Laura eigenlijk een fijne relatie. In de eerste therapiesessies bleek dat de discussie over kinderen en het daarin tegenover elkaar staan een trigger was. Wat je in zo’n geval kunt doen (met EFT relatietherapie of zelfstandig), is met elkaar zoeken naar het onderliggende van de trigger. Bij Mark was er een logische angst voor het verlies van vrijheid en zelfstandigheid. Gecombineerd met de angst dat zijn gevoelens tonen en de discussie aangaan het toch niet op zouden lossen. Ze waren in staat het onderwerp van de discussie te veranderen. Niet wel of geen kinderen, maar verschillen in onderliggende wensen, angsten en verlangens, moesten besproken worden. Toen konden ze elkaar weer horen. Gelukkig waren Mark en Laura bereid om zichzelf open te stellen, naar onderliggende gevoelens toe te gaan. Ze durfden verder te kijken dan de oppervlakte en zo hebben ze elkaar beter leren kennen. Ze weten nu dat ze het onderwerp kinderen weer kunnen oppakken omdat er ruimte is voor beider gevoelens rond dit thema.

voetnoot: Soms komen mensen in hun eentje bij mij, met het besef dat ze een bepaalde hechtingsstijl hebben. Ook in je eentje (evt samen met een coach/therapeut) kun je daar heel goed mee aan de slag. Zelf heb ik de EFT opleiding voor het werken met individuen (EFIT) gedaan. Dan werk je specifiek met hechtingsstijlen met als doel om mensen te begeleiden naar een veiliger hechtingsperspectief. En erover lezen, je bewust worden van, is ook al een uitstekende eerste stap.

Verder lezen?

direct naar mijn pagina over EFT Relatietherapie
direct naar mijn pagina over de Houd me Vast cursus

Blog over de onveilig ambivalente hechtingsstijl, ofwel angstig/vastklampend/verlatingsangst.

Toe aan iets concreters? Plan dan direct hieronder je kennismakingsafspraak in, nu met 33% korting!