Eric Berne
Eric Berne was een creatief en tegelijkertijd praktische psychiater. Hij bedacht in de jaren 50 een theorie. Ik ben fan vanwege de uitgangspunten. Het zijn er drie:
- Mensen kunnen meer dan zij denken, mensen kunnen veranderen
- Ieder mens is van waarde
- Datgene wat we vroeger hebben meegemaakt speelt nu nog steeds, hoewel vaak niet bewust, mee in de omgang met onszelf en anderen.
Deze theorie (de Transactionele Analyse) bestaat uit een aantal onderdelen. Dat maakt dat je de losse onderdelen heel praktisch kunt inzetten om iets te begrijpen, of te veranderen, of er een oefening mee te doen. Gezamenlijk biedt het een kader om veel dieper te begrijpen en te werken met mensen.
OVK Model
Eén van de onderdelen van de Transactionele Analyse (TA) is het OVK model.
Het gaat ervan uit dat je soms kunt denken voelen en handelen zoals je ouder/voorbeeldfiguren vroeger richting jou handelen (ouder-egopositie). Soms denk, voel en doe je zoals je vroeger als kind naar de ouderfiguren toe handelde (Kind-egopositie. En soms ben je in een neutrale, analytische staat (Volwassene egopositie). Officieel wordt het getekend als drie boven elkaar gestapelde bollen. (O-bol, V-bol en K-bol). Een egopositie is dus de manier waarop wij op één bepaald moment een deel van onze persoonlijkheid laten zien.
Als je dan een stapje verder gaat kun je de onderdelen weer uitsplitsen. Dan bestaat het Ouder-deel uit twee delen, die ieder ook weer hun positieke kant en hun negatieve kant hebben. Hetzelfde geldt voor het Kind-deel. De Volwassen egopositie is de uitzondering, die staat voor de neutrale adequate manier om in het hier en nu de dingen te bezien, dus grijpt niet terug naar situaties van vroeger. Als je er niet mee bekend bent kun je hieronder klikken om meer te lezen. Anders kun je gewoon doorlezen..
Klik hier voor meer informatie
Communiceren met het OVK model
En als je dan communiceert met een ander, dan zie je vaak dat een boodschap vanuit de Kritische Ouder egopositie (de kant die grenzen stelt, duidelijkheid geeft, maar ook vermanend en bestraffend kan zijn) een reactie oproept. Die reactie is vaak vanuit de Aangepast Kind egopositie (je reageert dan ofwel volgend/gehoorzamend, ofwel rebels/opstandig).
En wat gebeurde er gisteren bij het stoplicht??
Zodra je het model kent zie je het continue om je heen gebeuren. Zo ook gisteren, hier in Amsterdam Oost bij het stoplicht. Ik stond te wachten, een vrouw komt eraan fietsen, wacht een stuk achter mij. Er komt een scootmobiel aan met een dame die vanuit haar open raampje met flink volume en Amsterdams accent tegen de vrouw schuin achter mij begint te roepen dat ze een stuk naar voren moet want dat ze er niet langs kan. (KO negatief, de rode lijn in het plaatje)
De vrouw schuin achter me reageert vanuit AK- (opstandig, de blauwe lijn in het plaatje). “Kijk nou wat jij doet, nu blokkeer je het hele fietspad met je scootmobiel”. Waarop het nog een paar heen-en-weer uitingen doorgaat (KO- en AK- ze blijven allebei op de blauwe lijn in het plaatje), tot de vrouw haar fiets toch wat naar voren rijdt (de rij achter de scootmobiel wordt langer). En dat is AK+ (volgend/gehoorzamend, en dat is de rode lijn weer in het plaatje).
En wat deed ik: ik volgde het geamuseerd… En ik betrapte mezelf erop dat ik in eerste instantie meteen even keek of het niet door mij kwam dat die vrouw niet wat naar voren kon (rode lijn in het plaatje). Grappig hoe zo’n allereerste reactie er meteen is!
0 Reacties