Stress, Overspannen, Burn-out en Trauma
Stress, zo zegt Wikipedia, is een vorm van spanning die in het lichaam van mensen, dieren of planten optreedt als reactie op externe prikkels die gevolgd wordt door een bepaald patroon van fysiologische reacties. Dat is een behoorlijk neutrale omschrijving. Zo ervaren we stress vaak niet..
Teveel stress, waar je onvoldoende van herstelt, is niet goed voor je. Een acute situatie of een voortdurende situatie die zeer stressvol is, leidt kan zelfs tot een trauma leiden (vandaar het woord posttraumatische stressstoornis).
Veel mensen gaan op de een of andere manier te lang op dezelfde manier door en dan verandert stress in overspannenheid. Je kunt spreken van overspannen als ten minste sprake is van de volgende vier zaken:
- Spanningsklachten: ten minste drie van de volgende klachten: moeheid, gestoorde/onrustige slaap, prikkelbaarheid, niet tegen drukte/lawaai kunnen, labiliteit, piekeren, gejaagd gevoel, concentratieproblemen/vergeetachtigheid;
- Controleverlies: gevoelens van controleverlies en/of machteloosheid;
- Disfunctioneren: significante beperkingen in het beroepsmatig en/of sociaal functioneren;
- Bovengenoemde drie verschijnselen zijn niet uitsluitend het gevolg van een psychiatrische stoornis.
Als je dan nog niet kunt herstellen, dan kan je overspannenheid zich ontwikkelen tot een officiële burn–out. Bij een burn-out is sprake van de voorgaande vier klachten en het volgende criterium:
- overspanning waarbij de klachten minstens zes maanden aanwezig zijn en moeheid en uitputting op de voorgrond staan.
Somberheids- of depressieve klachten kunnen onderdeel zijn van een burn-out, maar kunnen ook duiden op een depressie. Ga niet zelf lopen dokteren, maar bezoek bij twijfel je huisarts.
Herstelfasen:
Herstellen van van overspannenheid, van burn-out, maar ook van een traumatische gebeurtenis heeft altijd een aantal componenten.
Er is fysiek herstel nodig, omdat je hele systeem in de survivalstand is komen te staan. Dat is stap 1. Deze stap gaat over lichamelijk herstel tot je niet meer in de overlevingsstand staat. Deze stap gaat ook over het leren vertrouwen op de signalen die je lichaam je geeft als er sprake is van stress.
Vervolgens kan er gewerkt worden aan de persoonlijke/psychische kant:”Wat in mij heeft nou bijgedragen aan dat ik deze klachten heb ontwikkeld?” Dat kan te maken hebben met een laag zelfbeeld, met een overtuiging dat je geen ‘nee’ mag zeggen, met van alles eigenlijk.
Wil je eens sparren of ik iets kan betekenen in jouw situatie, neem dan contact op!