Vasthouden en loslaten…

Vasthouden en Loslaten.

De contactcirkel. Hij kwam langs bij mijn opleiding bij Phoenix, en later nog in boeken die ik las over rouw en verlies. Want bij elk contact hoort ook een afscheid. En soms doen we daarin iets waardoor het bijvoorbeeld niet makkelijk is weer een nieuw contact aan te gaan. En ik wilde er vandaag natuurlijk iets over schrijven omdat het 31 december is, en morgen is het 1 januari in een nieuw jaar. We laten met zijn allen het oude los en beginnen iets nieuws. Met feest, eten, vuurwerk, samen. Of misschien wel juist alleen.

Dus, hoe doe je dat? Hoe laat je het oude los op zo’n manier dat er echt ruimte is voor het nieuwe? En wat gebeurt er als je merkt dat er geen ruimte is voor het nieuwe? De contactcirkel is een mooie illustratie van uit welke stappen contact maken bestaat, en hoe je in elk van die stappen ook als het ware een ‘tegenstap’ kunt zetten waardoor je naar de keerzijde toegaat.

En aangezien het een cirkel is, is het eindpunt dus ofwel de mogelijkheid van een nieuw contact, ofwel het nogal dramatische beeld van ‘isoleren’ (rechter cirkel).

Hoe werkt de cirkel?

In het model zijn een paar spelregels: In het ideale geval neem je de linker cirkel, en zet je telkens één stap, en gebruik je je eigenschap ‘openheid’ of ‘kwetsbaarheid’ om op de volgende stap terecht te komen. Je kunt op elk moment in de cirkel via ‘geslotenheid’ of ‘onkwetsbaarheid’ op de volgende stap in de rechtercirkel uitkomen. Je kunt ook stappen overslaan, die hou je dan soms later nog tegoed. En het woord spelregels gaat ervan uit dat we bewuste spelers in het spel zijn, maar dat zijn we hier vaak niet. We nemen stappen vaak onbewust. Het model helpt je om bewust te worden van wat je doet, of hebt gedaan waardoor iets juist wel of juist niet werkte.

Een voorbeeld:

Je komt een leuk iemand tegen op het oud en nieuw feest. Je voelt een klik, je hebt een mooi gesprek, er is iets van verbondenheid. Dan heb je dus Contact gemaakt, je hebt je niet Geïsoleerd. Vervolgens vindt er iets van ‘Hechting’ plaats, iets van ‘je verbonden voelen met’. Dan heb je de keuze om die verbinding te verdiepen en dan kom je bij Íntimiteit’. En ‘Intimiteit’ staat hier niet persé voor sexualiteit, maar meer voor het delen van de dingen die er echt voor je toedoen, waarin je je kwetsbaar voelt, de dingen die spannend zijn om te delen. Je merkt vanzelf of je het gesprek hiervandaan of naartoe stuurt, en wat de reactie van de ander hierop met je doet. En dan komt er vroeg of laat onherroepelijk een Afscheid. Dat kun je accepteren, of je kunt je ‘Vastklampen’ aan het samen. Letterlijk, door niet te willen dat de ander weggaat, of door in al je gedachten en gevoelens nog bij diegene te blijven, te hopen, te verlangen.

Hobbels na het afscheid.

En na het afscheid zijn er vaak wat hobbels. Zeker als het Liefde is. De meest vruchtbare route loopt langs ‘Rouwen’, wat staat voor erkennen dat je verdrietige of andere gevoelens hebt bij het verlies, hierin zacht voor jezelf zijn. En bijvoorbeeld ook steun vragen als je die wenst. De keerzijde is ‘Miskennen’, bijvoorbeeld door vooral leuke dingen te gaan doen en niet het verdriet te voelen. En dit kan zowel een bewuste als een onbewuste keuze zijn. De volgende stap komt in mijn eigen ervaring als een soort klein wonder. Als het verdriet ruimte heeft gehad om er te mogen zijn, dan kun je ervaren dat wat er is geweest mooi was, liefdevol was, én je kunt accepteren dat het goed is dat het niet meer is. de Zin van ‘Zingeven’ zit hem erin dat je weet dat het samenzijn waarde had, en dat die waarde niet verloren is gegaan nu de werkelijkheid anders is. De andere kant is ‘Wrokken’, maar je zou daar ook ‘Zinloosheid’ van kunnen maken. Het is het als het ware waardeloos-maken van het samenzijn, en daarmee van je eigen inbreng/gevoel/rol in het contact. En weer, veelal geen bewuste keuze. Een andere route hier kan zijn om stappen over te slaan: De relatie is voorbij, en je voelt geen verdriet, je neemt geen tijd voor stilstaan bij wat je samen hebt gedeeld, of je stapt snel in een nieuwe relatie. Dan heb je de stappen ‘rouwen’ en ‘zingeven’ overgeslagen, of liever gezegd: uitgesteld. En soms komt die stap er dan later weer gewild of ongewild tussendoor, en dat kan zich uiten in vermoeidheid of andere fysieke ongemakken, of bijvoorbeeld in dromen. Dan kan het tijd zijn om alsnog te rouwen.

En het model leent zich voor enorme levensgebeurtenissen, zoals de ontwikkeling van een relatie, het overlijden van een dierbare. Maar ook voor kleinere dingen, zoals de collega die met pensioen gaat, of de spontane ontmoeting op het nieuwjaarsfeest.

Zelfs bij zoiets als ‘gaan slapen’ herken ik de stapjes in de contactcirkel. Bij mijn dochter; ze heeft een fijne dag gehad, en dan is het tijd om te gaan slapen. Maar dat is dan niet wat er gebeurt, ze ligt in bed, gaat verhalen bedenken, staart naar het plafond en is twee uur later nog wakker. Dat is ‘Vastklampen’. Niet bewust natuurlijk, zelf wil ze ook wel slapen. Vroeger (toen ze een jaar of 5,6 was) en ze dit ook al deed, hielp het om even samen de dag door te nemen (Rouwen, Zingeven), bewust de dingen langs te laten komen en dan vooruit te blikken op hoe de volgende dag ook een mooie dag zal zijn (vooruitblik naar nieuw Contact).

En er is een verschil tussen de 6-jarige dochter van toen en de tiener van 13 die ze nu is. Ook tussen ons speelt de cirkel. Zij wordt meer zelfstandig (Afscheid) en ik moet dat niet Miskennen, of gaan Vastklampen aan hoe het was. Ik kan dat nu niet meer beslissen voor haar dat we dat gaan doen. Dat zou miskennen van de nieuwe realiteit zijn. De relatie die ik met deze 13 jarige dochter heb is niet dezelfde als die ik met de 6 jarige dochter had. Ik kan haar wel voorstellen om met haar mee te denken hoe ze makkelijker in slaap valt, en dan voor te stellen de dag weer eens samen door te nemen. Dan maak ik ruimte  voor een nieuwe vorm waarin we weer Contact maken en verder gaan.

Ik ben benieuwd hoe jij dit ervaart, laat een reactie achter!

Mooie jaarwisseling!

Niels